همه دستگاه‌های اجرایی مقصر هستند | جمعیت طرفداران ایمنی راهها

همه دستگاه‌های اجرایی مقصر هستند

مهندس محمد بخارائی _ رئیس هیئت مدیره جمعیت طرفداران ایمنی راهها

 
ساعت ۲۳:۰۸ روز ۲۶ شهریورماه سال جاری بود که یک دستگاه اتوبوس در آزادراه کاشان- نطنز در ۲۵ کیلومتری شهر نطنز و در نزدیکی بادرود، با یک دستگاه تانکر حامل نفت‌گاز برخورد کرد و پس از واژگونی،‌ دچار آتش‌سوزی شد. اتوبوس مذکور مربوط به شرکت تعاونی هفت و شرکت عدل بود که بعدازظهر همان روز از ترمینال جنوب تهران به مقصد رفسنجان و کرمان حرکت کرده بود. انحراف به چپ ناگهانی تانکر حامل سوخت از لاین کندرو آزادراه به لاین وسط و برخورد «جلوراست» اتوبوس به «عقب‌چپ» تانکر، موجب شعله‌ور شدن سمت راست اتوبوس و سپس واژگون شدن آن ۷۰ متر بعد از صحنه حادثه شد و متأسفانه در این حادثه تعداد ۲۱ نفر جان باختند که راننده و کمک‌راننده اتوبوس هم جزو جان‌باختگان بودند.

این حادثه یک‌بار دیگر نشان داد که تکرار سوانح رانندگی متشابه یکی از دغدغه‌های جامعه حمل‌ونقلی است که زنگ خطر آن مدت‌های زیادی است زده‌شده اما گوش شنوایی وجود نداشته است. در سال ۹۶ شاهد افزایش تعداد تلفات و مجروحان بودیم و در چهارماهه اول سال ۹۷ هم شاهد افزایش ۲.۵ درصدی تلفات بودیم. این آمار به معنای آن است که زنگ خطر زده‌ شده بود اما ما نمی‌خواستیم بشنویم. اینکه شاهد حوادث پی‌درپی حمل‌ونقلی هستیم نگران‌کننده است و نگران‌کننده‌تر آن است که شاهد پیام همدردی مسئولان بدون هیچ اقدامی هستیم. بعد از سانحه سنندج هیچ اقدامی صورت نگرفت. 

در سانحه داراب هم تعداد زیادی کشته شدند و قرار شد نقشه راهی ترسیم شود که این نقشه راه تهیه و ارسال شد اما تصمیمی برای آن گرفته نشد و وضعیت به فراموشی سپرده شد. شاید استدلال این است که مردم فراموش می‌کنند پس ما مسئولان هم فراموش کنیم، در پی آن دستگاه‌های تبلیغاتی هم فراموش می‌کنند و این‌یک دغدغه جدی است که امروز با آن مواجه هستیم. عده‌ای هم تکرار این سوانح را با افزایش تعداد خودرو و سفر گره می‌زنند. با این توجیه که وقتی ترافیک اضافه‌ شده است پس تصادف و تلفات هم بیشتر می‌شود.۱۶ هزار و۲۰۰ نفر کشته در یک سال برای یک جامعه فرهنگی یک مصیبت و یک ضد فرهنگ است و من احساس می‌کنم کم‌کاری‌های ما در این زمینه خیلی زیاد بوده است.

ضمن اینکه در پی تکرار حوادث جاده‌ای مشابه بارها اعلام کرده‌ایم که به یک‌نهاد راهبر نیازمندیم. باید این نهاد راهبر دیگران را به فعالیت‌های بجا و به‌موقع وا‌ دارد. اکنون شرایط این‌گونه است که نهاد راهبر به دستگاه‌های ذی‌ربط خود تسلط کامل ندارد و مدیریت دستگاه‌های زیرمجموعه خود را ندارد. آموزش و پرورشی هم که می‌تواند در این شرایط فرهنگ‌سازی کند ساکت است. نهادهای مذهبی هم که حتی می‌توانستند تاثیرگذار باشند و مردم را به فرهنگ درست رانندگی ترغیب کنند ساکت هستند و سرمایه‌گذاری جدی‌ از سوی هیچ نهادی انجام‌ نشده است. حتی بودجه‌هایی هم که برای ایمنی گذاشته می‌شود ازجمله درآمد جرائم صرف ایمنی نمی‌شود و این خیلی نگران‌کننده است.

بودجه ایمنی کاهش‌یافته است و اگر هم به دستگاهی تخصیص یابد نهایتا این تخصیص صرف ایمنی نمی‌شود. یکی از راه‌حل‌هایی که پیشنهاد دادیم تقویت نهاد راهبر بود. نهاد راهبر با ساختار فعلی، مدیریتی بر دستگاه‌های زیرمجموعه خود ندارد، شاهد هم همین وضعیت سازمان برنامه و بودجه است. این سازمان یکی از اعضای کمیسیون ایمنی راه‌هاست اما این کمیسیون نتوانسته سازمان را در افزایش بودجه ایمنی راضی کند. اعتقاد دارم که زنگ خطر باید به صدا دربیاید و یک آماده‌باش عمومی به همه دستگاه‌ها داده شود. لازم است دستگاه‌های مربوطه یک‌بار دیگر مرور کنند که برای ارتقای ایمنی چه‌کاری انجام داده‌اند.

اگر ما پذیرفتیم که افزایش تلفات جاده‌ای بدون حساب‌وکتاب است و تنها دلیلش افزایش تعداد وسایل نقلیه نیست باید طرح‌های جدی و جدید داشته باشیم. در این یادداشت سعی دارم که به رفتارهای تکراری در قبال حوادث حمل‌ونقلی تکراری اعتراضی داشته باشم. متأسفانه شاهد رفتارهای تکراری از سوی مسئولان هستیم مثلا بعد هر حادثه گفته می‌شود باید سریعا با مقصران حادثه برخورد شود؟ در اینجا باید این نکته را در نظر داشت که هر سانحه‌ای یک علت تامه دارد ولی به نظر می‌رسد بهتر است با نگاه جامع‌تری به حادثه نگاه کنیم. موضوع اصلی افزایش تلفات است. شخصا معتقدم همه دستگاه‌های اجرایی متخلف هستند و حوادث یک مقصر ندارد.

وقتی از کنار آمار افزایشی تلفات به‌راحتی می‌گذریم. این وضعیت یعنی اینکه جامعه اجازه داده است کشتار جاده‌ای ادامه داشته باشد چراکه واکنش جامعه عادی شده است شاید هم انتظار جامعه از دستگاه‌های اجرایی است و در این ‌بین برخی دستگاه‌ها معتقدند اصلا سهمی در افزایش تصادفات ندارند. مثل وزارت بهداشت که معتقد است هیچ‌ یک ازعوامل یک تصادف نیست و حتی سهم خود را در نگهداری و مراقبت از فرد تصادفی نادیده می‌گیرد، بنابراین می‌شود گفت همه مقصر هستند و ما باید جامعه را حساس کنیم و در پی آن ارتقای سطح نهاد راهبر را در دستور کار قرار دهیم.

هفته نامه تخصصی حمل ونقل

کد خبر 18951